Προφανώς μια κατάσταση που παγιώνεται οφείλεται σε δομικές αδυναμίες του συστήματος της παραγωγικής διαδικασίας και τις εξέλιξης των αθλητών και όχι για παράδειγμα στην επιλογή προσώπων (προπονητών ή παικτών) στις Εθνικές ομάδες.
Κατά την γνώμη μας το πρόβλημα εντοπίζεται σε δύο βασικές αλλαγές στο νομικό πλαίσιο του αθλητισμού στην χώρα μας.
-Αλλαγές που έχουν γίνει εδώ και περίπου δύο δεκαετίες και οι συνέπειες τους ήταν ισοπεδωτικές τόσο για την παραγωγική διαδικασία, όσο και για τις μεσαίες και μικρότερες ομάδες.
-Τις ομάδες που κυρίως τα προηγούμενα χρόνια παρήγαγαν και αναδείκνυαν αθλητές.
* Οι αθλητές σε ηλικία 18 ετών είναι ελεύθεροι να υπογράψουν επαγγελματικό συμβόλαιο σε ομάδα της προτίμησης τους. Χωρίς το σωματείο που τους ανέδειξε και το οποίο ξόδεψε χρήμα, χρόνο και τεχνογνωσία για να τους διαμορφώσει και να τους προσφέρει τα βασικά «εφόδια» για την μετέπειτα αθλητική καριέρα τους, να έχει οποιαδήποτε προβλεπόμενη προτεραιότητα στην προτίμηση τους ή κάποιο όφελος από την συνέχεια της σταδιοδρομίας τους.
Πάρκινγκ παιδιών και επιχειρήσεις
Σε αυτό το πλαίσιο και σε συνδυασμό με την θέσπιση με τον αθλητικό νόμο 2725/99 της εισφοράς του αθλητή στο σωματείο για να αθλείται, τα τμήματα υποδομής των ομάδων έχουν μετατραπεί σε... πάρκινγκ παιδιών και σε επιχειρήσεις με σκοπό το μέγιστο κέρδος.
Σκοπός δεν είναι όπως στο παρελθόν η παραγωγή και ανάδειξη αθλητών για την πρώτη ομάδα του συλλόγου, αλλά η προσέλκυση όσο είναι δυνατόν μεγαλύτερου αριθμού παιδιών, ώστε να καλυφθούν τα έξοδα των προπονητών και το σωματείο να έχει κάποιο οικονομικό όφελος.
Έτσι όπως λειτουργούν λόγω του νομικού πλαισίου τα τμήματα υποδομής ακυρώνεται στην ουσία η αποστολή να αναδεικνύουν νέους καταρτισμένους τεχνικά και σωματικά αθλητές και προτεραιότητα δίνεται στην αριθμητική αύξηση των συνδρομών του σωματείου.
Αντί για τα σωματεία οφελούνται οι ατζέντηδες
Τα σωματεία συνεπώς δεν έχουν κάποιο κίνητρο για να αναδείξουν αθλητές και αντί για τις ομάδες που όπως αναφέραμε παραπάνω ξοδεύουν χρήμα, χρόνο και τεχνογνωσία για την παραγωγή, όφελος και, μάλιστα, μεγάλο έχουν οι ατζέντηδες, που κατά παράβαση του θεσμικού πλαισίου, αλλά και των ηθικών κανόνων, προσεγγίζουν τα παιδιά πριν ενηλικιωθούν και τους γονείς με την υπόσχεση ότι όταν ο μικρός αθλητής γίνει 18 ετών θα κάνει την μεταγραφή που θα λύσει το οικονομικό πρόβλημα τόσο του παιδιού όσο και συνήθως των γονιών του.
Σε πολύ ευαίσθητη ηλικία, λοιπόν, ο αθλητής δεν δίνει προτεραιότητα στην καθοδήγηση του προπονητή, ο οποίος ειδικά σε αυτές τις ηλικίες πρέπει να παιδαγωγός για τα παιδιά και απόλυτος άρχων στην ομάδα, αλλά σε εκείνη του ατζέντη, που εξ’ ορισμού η αποστολή του είναι να αντλήσει το συντομότερο το μέγιστο δυνατό κέρδος από τον αθλητή.
Ως συνέπεια αυτής της στρέβλωσης βλέπουμε όλο και συχνότερα στις μικρές ηλικίες αθλητές με κακή νοοτροπία, που το μόνο που τους νοιάζει είναι τα νούμερα στην στατιστική τους. Και όχι η νίκη της ομάδας.
Και τι πρέπει να γίνει δηλαδή, να επιστρέψουμε στην εποχή του δελτίου θα αναρωτηθεί κάποιος.
Πράγματι στην σημερινή εποχή είναι αδύνατον να καταργηθεί το δικαίωμα του εργαζόμενου, του επαγγελματία αθλητή, να επιλέξει τον εργοδότη του.
Είναι δυνατόν να προβλεφθεί, όμως, η πριμοδότηση του σωματείου που αναδεικνύει τον αθλητή με την καταβολή στην ομάδα η οποία τον ανέδειξε ενός ποσοστού από τα μελλοντικά συμβόλαια του (κάτι που συμβαίνει στο ποδόσφαιρο), ώστε οι σύλλογοι που παράγουν αθλητές να έχουν την αίσθηση της μικρής έστω ικανοποίησης για το έργο που έκαναν.
Μπορεί, ακόμη, να προβλεφθεί η υποχρεωτική παρουσία ενός αριθμού παίκτων από τις ακαδημίες στην πρώτη ομάδα των συλλόγων, όπως, επίσης, συμβαίνει στο ποδόσφαιρο στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, ώστε τα σωματεία να έχουν κίνητρο να ασχοληθούν σοβαρά με την παραγωγική διαδικασία.
Οι «μικρομεσαίες» ομάδες, άλλωστε, έχουν χάσει την επαφή τους με τις τοπικές κοινωνίες, λόγω της απουσίας παικτών που προέρχονται από εκείνες.
Ποινές και για όσους διευκολύνουν τους μάνατζερ
Πρέπει απαρέγκλιτα να εφαρμόζεται ο νόμος που δεν επιτρέπει στους ατζέντηδες να προσεγγίζουν ανήλικους αθλητές και τους γονείς τους και να γίνουν πιο αυστηρές οι προβλεπόμενες διατάξεις.
Να προβλεφθεί, ακόμη, ποινή στα σωματεία σε περίπτωση που άνθρωποι τους, προπονητές ή διοικούντες διευκολύνουν την προσέγγιση των ανήλικων αθλητών από ατζέντηδες. Όσοι ζουν την καθημερινότητα του ελληνικού μπάσκετ γνωρίζουν πολύ καλά ότι υπάρχουν πολλές τέτοιες περιπτώσεις...
Οι φορείς του αθλήματος οφείλουν να συνεργαστούν και να συντονίσουν την δράση τους με σκοπό να διαφυλαχθεί η αποστολή των τμημάτων υποδομής να αναδεικνύουν αθλητές και να αποβληθούν από τον χώρο επιτήδειοι.
Θα μπορούσαν να κάνουν μια καμπάνια ενημέρωσης και να αναδείξουν τα υγιή πρότυπα για τη νεολαία, όπως η Εθνική του 2005-6, που την αποτελούσαν παίκτες οι οποίοι έθεταν σε προτεραιότητα τη νίκη της ομάδας.
Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να κινηθούν και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Να ασκήσουν έντονη κριτική και να αποκαλύψουν όσους λυμαίνονται τον χώρο, να αναδείξουν τα υγιή πρότυπα.
Με αφορμή τις φετινές αποτυχίες των Εθνικών ομάδων Εφήβων και Νέων, στα ΜΜΕ αναπτύχθηκε προβληματισμός, κατατέθηκαν απόψεις και ιδέες. Δεν έγινε το ίδιο από τους θεσμικούς φορείς και τα σωματεία.
Συνεχίζουμε αύριο, Κυριακή με το δεύτερο μέρος των σκέψεών μας για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα
