Η καταγραφή των ατομικών επιδόσεων των αθλητών και των αθλητριών, η αξιολόγηση μιας ομάδας, η χρήση στατιστικών μεθόδων και τεχνικών καθώς και η ανάλυση δεδομένων ενός αγώνα, θεωρούνται στην σύγχρονη εποχή του μπάσκετ εργαλεία που μπορούν να βοηθήσουν σε συγκεκριμένους τομείς. Όπως, για παράδειγμα, στη βελτίωση της απόδοση των ομάδων, στη λήψη καλύτερων αποφάσεων από τους προπονητές, στην αύξηση των πιθανοτήτων επιτυχίας και φυσικά, στην κατανόηση των δυνατών και αδύναμων σημείων των αντιπάλων.
Ο Δημήτρης Πέρδικος, ασίσταντ κόουτς και μέλος του προπονητικού επιτελείου της Εθνικής Γυναικών, αναφέρει σε τι χρησιμεύουν στην προετοιμασία των ομάδων για έναν αγώνα ή μία διοργάνωση, οι αριθμοί, η ανάλυση δεδομένων και οι στατιστικές μέθοδοι.
– Υπάρχει μαθηματικός τρόπος προσέγγισης ενός αγώνα;
«Σαφώς υπάρχει! Ζούμε στην εποχή της πληροφορίας και της ανάλυσης, οπότε μέσα από τους αριθμούς και τα στατιστικά μπορούμε να πάρουμε περισσότερες πληροφορίες τόσο για τη δική μας ομάδα όσο και για τον αντίπαλο, και να προσεγγίσουμε το παιχνίδι από μία άλλη οπτική γωνία πέραν της κλασσικής».
– Αν, δηλαδή, ένας αγώνας ήταν μαθηματικός τύπος ποιος θα του ταίριαζε;
«Η “φόρμουλα του χάους”. Μέσα σ’ ένα παιχνίδι υπάρχουν πάρα πολλές μεταβλητές και προφανώς δεν μιλάμε για κάτι ντεντερμινιστικό. Υπάρχει ελευθερία κινήσεων στον χώρο, η προσωπικότητα των αθλητών και των αθλητριών και φυσικά, και άλλα πράγματα που παίζουν ρόλο. Όπως, για παράδειγμα, τα συναισθήματα, η ψυχολογία και η προπονητική κατεύθυνση».
– Θέλετε να το αναλύσετε λίγο περισσότερο;
«Πέραν απ’ την εικόνα που βλέπουμε μέσα απ’ το βίντεο και μέσα από την ανάλυση που κάνουμε, επειδή όλα κινούνται πάρα πολύ γρήγορα, ειδικά στις ομάδες και στις Εθνικές ομάδες, προσπαθούμε να πάρουμε την εικόνα του παιχνιδιού και μέσα από μία στατιστική ανάλυση. Με αυτή μπορούμε να καταλάβουμε κατά πόσον μία ομάδα ήταν εύστοχη, άστοχη, αν έκανε λάθη και αν ήταν ενεργή στο επιθετικό ριμπάουντ ή αντίστοιχα αποτελεσματική στο αμυντικό ριμπάουντ. Αυτή είναι η απλή μορφή. Τα απλά στατιστικά. Μπορούμε να το πάμε όμως κι ένα βήμα παραπάνω και να απλοποιήσουμε το παιχνίδι, σαν μία διαδικασία όπου κάθε ομάδα έχει ουσιαστικά μία προσπάθεια.
Τι είναι ένας αγώνας μπάσκετ στην πραγματικότητα; Είναι δύο ομάδες με τη μία να παίζει επίθεση και την άλλη άμυνα, και στη συνέχεια όταν ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, αλλάζουν ρόλους. Αυτά, στις ημέρες μας, τα λέμε advanced analytics όπου αναλύουμε την αποδοτικότητα της ομάδας μέσα από το πόσο αποτελεσματική είναι σ’ αυτή τη διαδικασία που μόλις περιέγραψα».
– Επομένως, στην σύγχρονη εποχή του μπάσκετ το όφελος από την ανάλυση δεδομένων και την στατιστική είναι μεγάλο για τους αθλητικούς οργανισμούς και τις ομάδες.
«Είναι πάρα πολύ μεγάλο. Σίγουρα σ’ έναν σύλλογο η διαδικασία αυτή ξεκινάει πολύ νωρίς μέσα στην χρονιά και από το καλοκαίρι αναλύει την προηγούμενη αγωνιστική περίοδο ούτως ώστε να δει σε ποια στοιχεία πρέπει να ενισχυθεί η ομάδα και ποια μέρη του παιχνιδιού πρέπει να βελτιώσει.
Στις Εθνικές ομάδες όμως είναι λίγο πιο δύσκολο να γίνει γιατί στα “παράθυρα” έχουμε ουσιαστικά τρεις-τέσσερις ημέρες που βρισκόμαστε όλοι μαζί. Ωστόσο, είναι κάτι που το χρησιμοποιούμε για να κάνουμε βασικές παρεμβάσεις, όσο μπορεί να γίνει αυτό, κατά τη μικρή διάρκεια των προπονήσεων. Τα καλοκαίρια βέβαια έχουμε λίγο περισσότερο χρόνο να αυτοαξιολογηθούμε, να αξιολογήσουμε τον αντίπαλο και να βρούμε ίσως αυτό το μικρό κομμάτι που θα μας δώσει 1 τοις εκατό παραπάνω, γιατί το μπάσκετ είναι ένα παιχνίδι το οποίο πιθανόν να κριθεί σε μία λεπτομέρεια».
– Από την στιγμή, λοιπόν, που πραγματοποιήθηκε η κλήρωση των ομίλων του Ευρωμπάσκετ έχετε ξεκινήσει και την στατιστική ανάλυση των αντιπάλων της Εθνικής ομάδας. Αν σας ζητούσαμε να αξιολογήσετε μ’ έναν αριθμό από το 1 έως το 5 τη Γαλλία, την Ελβετία και την Τουρκία, ποιον αριθμό θα βάζατε σε κάθε ομάδα;
«Θα ήταν αφελές να χαρακτηρίσουμε μια ομάδα με όλες τις εκφάνσεις και τις διαστάσεις που έχει ένα παιχνίδι μ’ ένα νούμερο. Αν μπορούσαμε, θα είχαμε λύσει το πρόβλημα! Μπορούμε να κάνουμε όμως μια αξιολόγηση σε κάποια κύρια μέρη του παιχνιδιού της κάθε ομάδας.
Παράδειγμα, η Γαλλία είναι μια ομάδα που υπερισχύει στα ριμπάουντ. Εκμεταλλεύεται το ύψος των παικτριών της βάζει πολύ την μπάλα μέσα στη ρακέτα και είναι καλή και αποτελεσματική στην άμυνα.
Από την άλλη, η Ελβετία προσπαθεί να παίξει πιο γρήγορο μπάσκετ γιατί της λείπει το κομμάτι του ύψους και του μεγέθους. Θέλει να περάσει γρήγορα την μπάλα μπροστά, να πάρει γρήγορα το σουτ και να δώσει μια δεύτερη ευκαιρία στον εαυτό της τρέχοντας στο επιθετικό ριμπάουντ.
Η Τουρκία, τέλος, είναι κάπου ενδιάμεσα. Έχει καλές και έμπειρες γκαρντ που “σπρώχνουν” την ομάδα, όπως επίσης έχει και μία δυνατή παίκτρια, τη Μακ Κόουαν, η οποία είναι πάρα πολύ αποτελεσματική μέσα στο καλάθι. Σ’ αυτήν την περίπτωση θα αναλύαμε πώς παίζει, πώς αποτελεί το βαρόμετρο της ομάδας και ανάλογα θα δουλεύαμε».
