Η ιστορική ομάδα του Μιλάνο άρχισε την κατάκτηση της Ευρώπης το 1966 από την Μπολόνια, σε ένα Final 4 που συμμετείχε και η ΑΕΚ. Τότε λεγόταν Σίμενταλ, αλλά αργότερα έγραψε ιστορία και ως Τρέισερ, Φίλιπς ενώ σήμερα την ξέρουμε ως Αρμάνι Μιλάνο.
Όποτε αναφερόμαστε σε FINAL 4 της Ευρωλίγκας, αρχίζουμε την αναδρομή από το 1988 όταν η FIBA θέσπισε πάλι αυτό το σύστημα για την ανάδειξη του Πρωταθλητή Ευρώπης. Από ιστορικής άποψης, είναι λάθος, καθώς έχουν γίνει άλλα δύο FINAL 4 , λίγο μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’60 και μάλιστα, στο πρώτο συμμετείχε κι ελληνική ομάδα, η μεγάλη ΑΕΚ του ’60!
Η πρώτη διοργάνωση με την ανάδειξη του Πρωταθλητή Ευρώπης μέσω FINAL 4 έγινε την περίοδο 1965/66 κι ακολούθησε άλλη μια την επόμενη σεζόν. Μετά επανήλθαν πάλι οι μονοί τελικοί, με τη διεξαγωγή διπλού ημιτελικού.
Το 1966, η FIBA όρισε το FINAL 4 στην Ιταλία και μάλιστα όχι σε μια, αλλά σε δύο πόλεις! Την Μπολόνια και το Μιλάνο. Μάλιστα η ΑΕΚ δεν πήγε ποτέ στην Μπολόνια αφού στον ημιτελικό με τη…. Σλάβια Πράγας, έπαιξε στο Μιλάνο όπως και στον μικρό τελικό με την ΤΣΣΚΑ Μόσχας. Στις 30 Μαρτίου, η ελληνική ομάδα ηττήθηκε με 103-73 από τους Τσεχοσλοβάκους, αλλά έμελλε να πάρει την εκδίκησή της δύο χρόνια αργότερα, στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων που έγινε στο Παναθηναϊκό Στάδιο!
Στον άλλον ημιτελικό του που έγινε στην Μπολόνια στις 31 Μαρτίου, η Σίμενταλ Μιλάνο νίκησε την ΤΣΣΚΑ Μόσχας με 68-57.
Ο μικρός τελικός έγινε επίσης στο Μιλάνο με την ΑΕΚ να χάνει από την ΤΣΣΚΑ Μόσχας με 85-62.
Από τους 8.000 φιλάθλους που βρέθηκαν την 1η Απριλίου του 1966 στο Παλάτσο ντελο Σπορτ της Μπολόνια, για τον μεγάλο τελικό, οι 7.000 ήταν εκδρομείς από το Μιλάνο.
Η πανίσχυρη Σίμενταλ τα βρήκε σκούρα από τους Τσεχοσλοβάκους που συγκαταλέγονταν στις μεγάλες δυνάμεις του ευρωπαϊκού μπάσκετ έως τα μέσα της δεκαετίας του ’80.
Τη μεγάλη διαφορά στο ματς την έκαναν οι Αμερικανοί. Αυτοί δηλαδή που είχαν οι Ιταλοί, αφού ασφαλώς οι Τσεχοσλοβάκοι έπαιζαν μόνο με γηγενείς παίκτες. Ο μεν ένας, ήταν ο Μπιλ Μπράντλεϊ, μετέπειτα γερουσιαστής των ΗΠΑ. Με 14 πόντους στον τελικό, ο Μπράντλεϊ έφυγε από την Ευρώπη με το μετάλλιο του πρωταθλητή Ευρώπης προτού ενταχθεί στους Νιου Γιορκ Νικς όπου θα έπαιζε από το 1967 έως το 1977. Ο έταιρος Αμερικανός ήταν ο Ντουέιν Θόρεν, γνωστότερος με το προσωνύμιο «Σκιπ». Ο Θόρεν ήταν ο μεγάλος πρωταγωνιστής του τελικού αφού αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ με 21 πόντους οδηγώντας την ομάδα του σπουδαίου Τσέζαρε Ρουμπίνι στο πρώτο της ευρωπαϊκό τρόπαιο!
Η Σλάβια Πράγας βρέθηκε και στο επόμενο FINAL 4, του 1967, αλλά έπεσε πάλι πάνω στη Σίμενταλ που την νίκησε στον ημιτελικό με 103-97. Νικήτρια όμως του δεύτερου FINAL 4 ήταν η Ρεάλ Μαδρίτης κυρίαρχος στην Ευρώπη τη δεκαετία του ’60 αφού επκράτησε στον τελικό των Μιλανέζων με 91-83!
ΚΥΠΕΛΛΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΡΙΩΝ 1965/66
ΤΕΛΙΚΟΣ FINAL 4
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 1 Απριλίου 1966
ΠΟΛΗ: Μπολόνια
ΓΗΠΕΔΟ: Παλάτσο ντελο Σπορτ
ΘΕΑΤΕΣ: 8.000
Σίμενταλ Μιλάνο-Σλάβια Πράγας 77-72 (41-35)
ΔΙΑΙΤΗΤΕΣ: Έρβιν Κασάι (Ουγγαρία)-Τέοντορ (Δ.Γερμανία)
ΣΙΜΕΝΤΑΛ ΜΙΛΑΝΟ (Τσέζαρε Ρουμπίνι): Πιέρι 4, Ριμινούτσι 14, Βιανέλο 21, Μπράντλεϊ 14, Θόρεν 21 (αρχική πεντάδα), Μασίνι 3, Ιελλίνι, Ονγκάρο.
ΣΛΑΒΙΑ ΠΡΑΓΑΣ (Γιάροσλαβ Σιπ) : Μπάρος 10, Άμερ 11, Γέντνιτσεκ 8, Κόβαρ 10, Ζίντεκ 22, (αρχική πεντάδα) Στάστνι 6, Κρίβι 5, Κράους, Λίζαλεκ, Κονοπάσεκ.
