Εδώ δεν θα μιλήσουμε για το κοινωνικό φαινόμενο υπερκατανάλωσης αλκοόλ από νέους κάτω των 18 ετών, αλλά για την επίδραση της κατανάλωσής του από ανήλικους (και ενήλικους) αθλητές.
Γράφει η ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ ΚΕΤΣΕΛΙΔΗ
Το αλκοόλ δεν είναι διεγερτικό, όπως πιστεύεται, αλλά κατασταλτικό. Μειώνει τις λειτουργικές ικανότητες του σώματος, κάνει τους ανθρώπους λιγότερο αποτελεσματικούς και δραστήριους, ενώ οι νοητικές διαδικασίες επιβραδύνονται. Το αλκοόλ δεν αφήνει ανεπηρέαστη ούτε την όραση. Σε μικρές ποσότητες το αλκοόλ μειώνει την νευρικότητα και το αίσθημα άγχους, γι αυτό πολλοί ισχυρίζονται ότι «το ποτό χαλαρώνει». Δεδομένου ότι μειώνει επίσης τον πόνο μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι είναι αναλγητικό ή παυσίπονο.
Όταν προσλαμβάνεται σε υπερβολικές ποσότητες, ενεργεί τοξικά και έχει επιβλαβείς επιδράσεις στο σώμα και τις λειτουργίες του, ενώ η κατανάλωση 5 ποτών και άνω σε μια μέρα επηρεάζει το σώμα και την εγκεφαλική λειτουργεία για περίπου μια εβδομάδα. Η κατάχρηση αλκοόλ είναι τουλάχιστον το ίδιο διαδεδομένη στην αθλητική κοινότητα όπως είναι στον γενικό πληθυσμό. Στην πραγματικότητα, η πλειοψηφία των αθλητών έχουν αρχίσει το ποτό πριν το τέλος του λυκείου. Τόσο οι άνδρες φοιτητές όσο και οι γυναίκες φοιτήτριες έχουν υψηλότερα ποσοστά υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ σε σχέση με τους μη αθλητές.
Παρόλο που η μικρή ποσότητα αλκοόλ μπορεί να έχει προστατευτική δράση στο καρδιαγγειακό σύστημα, η χρόνια χρήση βαρέων αλκοολούχων ποτών (βότκα, τεκίλα, τζιν, ρούμι, ουίσκι κ.α) συνδέεται με ένα ευρύ φάσμα αρνητικών αποτελεσμάτων και σχετίζεται με περίπου 100.000 θανάτους ετησίως στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Εκτός όμως από τις αρνητικές επιδράσεις στην υγεία, η κατανάλωση αλκοόλ επιδρά αρνητικά και στην καριέρα και τη φήμη ενός αθλητή. Όσον αφορά τον επαγγελματικό αθλητισμό δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις υπερταλαντούχων αθλητών οι οποίοι δεν μπόρεσαν να παίξουν και «καταστράφηκαν» εξαιτίας της αδυναμίας τους στο ποτό, καθώς όχι μόνο μειωνόταν η απόδοσή τους στο παρκέ, αλλά δεν τους εμπιστευόταν και καμία ομάδα (αναζητήστε την ιστορία των Anthony Grundy, Roy Tarpley, Spencer Haywood, Shawn Kemp).
Επιπτώσεις της κατανάλωσης αλκοόλ στην αθλητική επίδοση.
Το αλκοόλ έχει περιγραφεί ως χημική ουσία που επηρεάζει την απόδοση. Η άσκηση είναι μια περίπλοκη δραστηριότητα που χρησιμοποιεί πολλά από τα συστήματα οργάνων του ανθρώπου. Το αλκοόλ επηρεάζει τα περισσότερα από αυτά τα συστήματα συμπεριλαμβανομένων του κεντρικού νευρικού συστήματος, του μυϊκού και του καρδιαγγειακού.
Αλκοόλ και τραυματισμοί.
Οι αθλητές που πίνουν αλκοόλ τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα έχουν αυξημένο κίνδυνο τραυματισμού ή ατυχήματος σε σχέση με τους αθλητές που δεν πίνουν. Η κατανάλωση οινοπνεύματος περιορίζει την ανοσοποιητική λειτουργεία και επιβραδύνει τη διαδικασία επούλωσης-αποκατάστασης των τραυματισμών.
Αλκοόλ και αθλητικές δεξιότητες.
Το αλκοόλ μειώνει το τρέμουλο των χεριών, επιβραδύνει όμως τον χρόνο αντίδρασης, ενώ η μείωση του συντονισμού χεριών-ματιών επιβραδύνει περαιτέρω την αντίδραση σε ερεθίσματα του περιβάλλοντος.
Επίσης η κατανάλωση αλκοόλ επηρεάζει αρνητικά την ισορροπία, την ευκινησία και την ακρίβεια. Η συγκέντρωση, η ικανότητα αναγνώρισης και απάντησης στα εξωτερικά ερεθίσματα είναι ελλειμματική σε όσους καταναλώνουν συστηματικά μεγάλες ποσότητες αλκοόλ.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση αλκοόλ μειώνει την αερόβια ικανότητα, αυξάνει το αίσθημα κόπωσης κατά την διάρκεια παρατεταμένης άσκησης, ενώ οι κίνδυνοι για την υγεία εξαιτίας της έντονης άσκησης είναι περισσότεροι. Τέλος η μειωμένη εγκεφαλική λειτουργία επηρεάζει αρνητικά την ικανότητα σύσπασης των μυών άρα και τη μυϊκή δύναμη, την ταχύτητα και την αντοχή.
Αλκοόλ και διατροφικές ανεπάρκειες.
Η έντονη κατανάλωση αλκοόλ μπορεί επίσης να οδηγήσει σε διατροφικές ανεπάρκειες. Οι αθλητές πρέπει να ακολουθούν ένα υγιεινό και εξατομικευμένο πλάνο διατροφής για την βελτίωση της αθλητικής απόδοσης και ενδέχεται να βρίσκονται ήδη σε μεγαλύτερο κίνδυνο διατροφικών ελλείψεων σε σχέση με τους μη αθλητές, λόγω των υψηλών ενεργειακών απαιτήσεων της προπόνησης. Το αλκοόλ επηρεάζει την απορρόφηση και τη χρήση πολλών θρεπτικών ουσιών. Η υπερβολική πρόσληψη αλκοόλ μπορεί να μειώσει την ικανότητα του εντέρου να απορροφά θρεπτικά συστατικά όπως η βιταμίνη Β12, η θειαμίνη και το φυλικό οξύ.
Επιπλέον, τα ηπατικά κύτταρα μπορεί να καταστούν αναποτελεσματικά στην ενεργοποίηση της βιταμίνης D και ο μεταβολισμός του αλκοόλ μπορεί να καταστρέψει τη βιταμίνη Β6. Οι διατροφικές ανεπάρκειες προκαλούν πολλά διαφορετικά προβλήματα στους αθλητές και μπορούν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και τις επιδόσεις τους. Επιπλέον, η μακροχρόνια κατάχρηση αλκοόλ συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων, ηπατικών νόσων και καρκίνου. Μπορεί επίσης να θέσει σε κίνδυνο το ανοσοποιητικό σύστημα και να αυξήσει την ευαισθησία στις ασθένειες.
Συμπερασματικά, οι επιπτώσεις του οινοπνεύματος ποικίλλουν από άτομο σε άτομο και εξαρτώνται από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες.
Οι επιπτώσεις του αλκοόλ στις αθλητικές επιδόσεις ποικίλλουν ανάλογα με την ποσότητα, τα ανθρωπομετρικά στοιχεία και τον τύπο άσκησης. Ως εκ τούτου, είναι δύσκολο να καθοριστούν συγκεκριμένες συστάσεις, αλλά προτείνεται οι αθλητές να ακολουθούν τις ίδιες κατευθυντήριες οδηγίες για την ασφαλή και υπεύθυνη κατανάλωση αλκοόλ όπως το ευρύ κοινό. Η συνήθης κατανάλωση αλκοόλ δεν συνιστάται ποτέ λόγω των παρενεργειών που παρεμποδίζουν την επιθυμητή αθλητική απόδοση.
H σωρευτική επίδραση της υπερκατανάλωσης αλκοόλ μπορεί να καταστήσει έναν αθλητή ανίκανο να αγωνιστεί στο αναμενόμενο ή επιθυμητό επίπεδο.
Μετά από ένα αθλητικό γεγονός, οι αθλητές θα πρέπει να ενθαρρύνονται να ακολουθούν τις προτεινόμενες οδηγίες διατροφής και ενυδάτωσης, αντί να καταναλώνουν αλκοόλ.
Για συμβουλές, απορίες κι οτιδήποτε αφορά σε ζητήματα διατροφής μη διστάσετε να ρωτήσετε την ειδικό μας στην ηλεκτρονική διεύθυνση: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
