Από την Ισπανία το 1986 έως την Κίνα το 2019 και πλέον στις Φιλιππίνες για το 2023! Μια διαδρομή με μύθους, θρύλους, μεγάλα ματς, ιστορικές επιτυχίες, απογοητεύσεις αλλά και απίθανες ιστορίες. Είναι η ιστορία της Ελλάδας στα παγκόσμια πρωταθλήματα. Μέρος Α’.
Μια ιστορία που εδραιώνεται στις 21 Νοεμβρίου 1985, σε μια επαρχιακή πόλη της Γαλλίας, το Εκεντρεβίλ.
Εκεί όπου στην τρίτη παράταση, η Ελλάδα νικά τους Γάλλους με 130-126 και ουσιαστικά παίρνει το εισιτήριο για την πρώτη της εμφάνιση σε Παγκόσμιο! Το 1986 στην Ισπανία!
Ισπανία 1986-10η θέση
Το χειρόγραφο της Σαραγόσα
Ήταν 5 Ιουλίου του 1986 όταν ο κορυφαίος Έλληνας παίκτης όλων των εποχών, Νίκος Γκάλης, σύστηνε την Εθνική μας ομάδα στην παγκόσμια κοινότητα του μπάσκετ.
Η πρώτη εμφάνιση της Ελλάδας σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα είχε φαρδιά πλατιά την υπογραφή του «Γκάνγκστερ» καθώς τόσο στην πρεμιέρα κόντρα στον Παναμά στη Σαραγόσα, όσο και στη συνέχεια της διοργάνωσης ο γκαρντ του Άρη έστειλε το… προειδοποιητικό μήνυμα για ότι θα ακολουθούσε, κυρίως την επόμενη χρονιά που η Ελλάδα είχε αναλάβει να διοργανώσει το Ευρωμπάσκετ του 1987.
Στην Ισπανία, η Εθνική μας πήγε δίχως τον πύργο της, τον Παναγιώτη Φασούλα ο οποίος εκείνη τη χρονιά δοκίμασε την τύχη του στο κολλεγιακό πρωτάθλημα των ΗΠΑ με το Νορθ Καρολάινα. Με σέντερ τους δύο…. Αργύρηδες, Καμπούρη και Παπαπέτρου, η Εθνική μας υστερούσε κοντά στο καλάθι, αλλά η περιφέρειά της πέταγε φωτιές!
Στην πρεμιέρα ο Γκάλης πετυχαίνει 53 πόντους στον δύσμοιρο Παναμά και το τελικό σκορ είναι εντυπωσιακό: 110-81! Η επίδοση του Γκάλη συνιστά ρεκόρ πόντων στην ιστορία του θεσμού και έως τις μέρες μας είναι δεύτερο καλύτερο καθώς το 1990 ο Νοτιοκορεάτης Γιάε Χουρ θα πετύχει 62 πόντους (με 14 τρίποντα) σε αγώνα κατάταξης με την Αίγυπτο.
Όμως ο Γκάλης δεν σταματά εκεί. Την επόμενη μέρα βάζει 34 πόντους στη Γαλλία (η οποία πήγε με wild card στη Μαδρίτη, αφού την… αποκλείσαμε στο επικό ματς του Εκεντρεβίλ τον Νοέμβριο του 1985!) κι η Εθνική μας νικά 87-84, δείχνοντας ότι μπορεί να φτάσει ψηλά. Ο Γιαννάκης, ο Ρωμανίδης κι ο Φάνης Χριστοδούλου συντελούν ώστε η Εθνική μας να κοντράρει τους διοργανωτές Ισπανούς, αλλά τελικά χάνει στη λεπτομέρεια – κατά πολλούς τότε έχασε στο.. σφύριγμα- με 86-87. Η πρώτη φάση κλείνει με μια ήττα (115-95) από τη Βραζιλία του μεγάλου Όσκαρ Σμιντ (40π.) και μια νίκη επί της Ν.Κορέας με 98-80.
Η ομάδα του Κώστα Πολίτη βρίσκεται στην δεύτερη φάση αλλά κουβαλά τις ήττες από Βραζιλία κι Ισπανία. Σε τρεις μέρες δίνει και τους τρεις αγώνες της β’ φάσης στη Βαρκελώνη, κι αφού σπαταλά πολύ ενέργεια στον αγώνα με την πανίσχυρη Σοβιετική Ένωση (93-105, Γκάλης 32-Τιχονένκο 26) χάνει τελικά κι από την Κούβα (66-74, μόλις 18π. ο Γκάλης) κι από το Ισραήλ 79-82 (Γκάλης 20, Γιαννάκης 20-Μπέρκοβιτς 27).
Τελικά η Ελλάδα τερματίζει 10η αφού νικά την Αργεντινή 102-88 (Γκάλης 40) και χάνει από την Κίνα με 111-112 (Γκάλης 49) στα ματς κατάταξης στη Μαδρίτη.
Ο Γκάλης αναδεικνύεται πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης με 33,7 πόντους ανά αγώνα αλλά αυτό έμελλε να είναι το πρώτο και το τελευταίο του Μουντομπάσκετ αφού τέσσερα χρόνια αργότερα δεν θα ταξιδέψει στην Αργεντινή αφού τραυματίζεται σε φιλικό με την Τσεχοσλοβακία στη Γλυφάδα.
Η σύνθεση της Ελλάδας το 1986
ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Κώστας Πολίτης,
Νίκος Γκάλης, Παναγιώτης Γιαννάκης, Αργύρης Πεδουλάκης, Νίκος Σταυρόπουλος, Φάνης Χριστοδούλου, Λιβέρης Ανδρίτσος, Μιχάλης Ρωμανίδης, Νίκος Φιλίππου Δημήτρης Δημακόπουλος, Παναγιώτης Καρατζάς, Αργύρης Καμπούρης, Αργύρης Παπαπέτρου.
Αργεντινή 1990-6η Θέση
Η χρονιά του Δράκου
Τέσσερα χρόνια έπειτα από την πρώτη παρουσία της Ελλάδας σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, η Εθνική μας έχει τεράστιες διαφορές από τότε που πρωτοσυστήθηκε στον κόσμο. Κατ’ αρχάς η εμβέλειά της έχει εκτοξευθεί, αφού έχουν μεσολαβήσει το ΄’επος του 1987 με το χρυσό μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ της Αθήνας, αλλά και το ασημένιο μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ του Ζάγκρεμπ.
Η Εθνική μας έχει πια στον πάγκο της τον Ευθύμη Κιουμουρτζόγλου και πάει στην Αργεντινή δίχως τον Νίκο Γκάλη που τραυματίζεται στις 21 Ιουλίου 1990 στο φιλικό με την Τσεχοσλοβακία στη Γλυφάδα.
Στα γήπεδα της Αργεντινής θα εμφανιστεί ο πιο εντυπωσιακός Παναγιώτης Γιαννάκης που είδαμε στην μακρά θητεία του στις Εθνικές ομάδες την οποία τελείωσε το 1996 με 351 συμμετοχές! Ο «Δράκος» παίζει και για τον Γκάλη και μαζί με την αποκάλυψη του τουρνουά, Νάσο Γαλακτερό οδηγούν την Ελλάδα στην 6η θέση, αν και πολλοί πιστεύουν ότι μπορούσαμε ακόμη ψηλότερα!
Ας όψεται η ήττα της πρεμιέρας από τις ΗΠΑ στην παράταση, καθώς δεν μέτρησε καλάθι του Νάσου Γαλακτερού, έπειτα από φόλοου σε μακρινό τρίποντο του Παταβούκα. Ταυτόχρονα οι πανίσχυροι Γιουγκοσλάβοι γνωρίζουν ήττα σοκ από το Πουέρτο Ρίκο στον άλλον όμιλο και πέφτουν πάνω μας στη β’ φάση σε μια καθοριστική «καραμπόλα».
Η Ελλάδα παρά την ήττα από τους Αμερικανούς με 95-103 (Γιαννάκης 23, Φάνης 21-Όουενς 33) στο Μπουένος Άιρες, κερδίζει στη δεύτερη αγωνιστική την Ισπανία με 102-93 με το ρεσιτάλ του Χριστοδούλου που τελειώνει το ματς με 32 πόντους (6 τριπ.) και άλλους 31 πόντους του Γιαννάκη. Η τελευταία αναμέτρηση με την Κορέα είναι τυπική διαδικασία, η Ελλάδα νικά με 119-76 με 18 πόντους του Γιαννάκη και 17 του νεαρού Λυπηρίδη ο οποίος μάλιστα σημειώνει και τρίποντο (!) στο χάι λάιτ της βραδιάς!
Στη β’ φάση η Εθνική μας χάνει από τους Σοβιετικούς με 75-57 (Βολκόφ 23-Γιαννάκης 22) συντρίβει τους Βραζιλιάνους 103-88 με 38 πόντους του Γιαννάκη που αποθεώνεται και παίζει την πρόκριση με την Γιουγκοσλαβία ανήμερα 15αύγουστο.
Δείτε video από τον απίθανο αγώνα του ’90!
Παρά τους 17 πόντους του Φασούλα, η Εθνική μας χάνει 67-77 από τους μετέπειτα Πρωταθλητές κόσμου, τους απίθανους Γιουγκοσλάβους (Περάσοβιτς 17) στην τελευταίαμ παράσταση της μεγάλης, ενιαίας ομάδας τους πριν από τη διάλυση και μένει εκτός τετράδας.
Στην κατάταξη, νικά πρώτα τους αμφιτρύωνες Αργεντινούς 81-78 (Γιαννάκης 36-Μάγκι 22) και παίζει για τις θέσεις 5-6 με τη Βραζιλία. Ο Γιαννάκης βάζει 30 πόντους αλλά κυνηγάει και τον μεγάλο Όσκαρ Σμιντ (44π.) και τελικά αποβάλλεται με 5 φάουλ λίγο πριν από τη λήξη εν μέσω ενός πρωτοφανούς standing ovation. Η Ελλάδα χάνει τελικά 94-97 αλλά με την 6η θέση έχει καταξιωθεί πια στην παγκόσμια ελίτ.
Η σύνθεση της Ελλάδας το 1990
ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Ευθύμης Κιουμουρτζόγλου
Παναγιώτης Γιαννάκης, Κώστας Παταβούκας, Γιώργος Γάσπαρης,Μέμμος Ιωάννου, Φάνης Χριστοδούλου, Νάσος Γαλακτερός, Λιβέρης Ανδρίτσος, Βασίλης Λυπηρίδης, Δημήτρης Παπαδόπουλος, Ντέιβιντ Στεργάκος, Παναγιώτης Φασούλας, Αργύρης Καμπούρης.
ΚΑΝΑΔΑΣ 1994-4η Θέση
Στον ιστό της αράχνης
Η τρίτη συμμετοχή σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα βρίσκει την Ελλάδα πρωταγωνίστρια και στην νέα εποχή του Παγκόσμιου μπάσκετ. Δύο χρόνια νωρίτερα, από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης έχει επιτραπεί η συμμετοχή επαγγελματιών παικτών κι οι ΗΠΑ εμφανίζουν στον Καναδά την Dream Team II, Σοβιετική Ένωση και Ενωμένη Γιουγκοσλαβία δεν υπάρχουν πια και στον Καναδά συμμετέχει η Ρωσία και μόνο η Κροατία, καθώς η Σερβία παραμένει αποκλεισμένη από το γενικό εμπάργκο που της έχει επιβληθεί σε κάθε δραστηριότητα ως χώρα.
Η αιφνίδια αποχώρηση του Ευθύμη Κιουμουρτζόγλου από την τεχνική ηγεσία της ομάδας μας, συγκλονίζει την ελληνική αποστολή που βρίσκεται στις ΗΠΑ πριν από το Παγκόσμιο. Αιτία, η εμμονή του Παναγιώτη Φασούλα να επισκεφτεί για μια ημέρα την Νέα Υόρκη για ….επαγγελματικούς λόγους, σε πείσμα της άρνησης του Κιουμουρτζόγλου. Ο προπονητής φεύγει τελικά από την Εθνική, αναλαμβάνει πρώτος ο Μάκης Δενδρινός κι ο Παναγιώτης Φασούλας συναισθανόμενος την ευθύνη που ενδεχομένως να φέρει σε περίπτωση ελληνικής αποτυχίας, κάνει το τουρνουά της ζωής του!
Με 18 πόντους του οδηγεί την Ελλάδα σε νίκη με 68-58 επί της –πρωταθλήτριας Ευρώπης του 1993- Γερμανίας στην πρεμιέρα αλλά σε ματς κλειδί για την πρόκριση.
Ακολουθεί η νίκη με 69-53 επί της Αιγύπτου (Φάνης 16, Γιαννάκης 15 Φασούλας 11π.) και η α’ φάση τελειώνει με τον αγώνα απέναντι στο Πουέρτο Ρίκο. Λίγα δεύτερα πριν από το φινάλε, η Ελλάδα χάνει με 72-62 κι ο Γιώργος Σιγάλας κερδίζει φάουλ. Ευστοχεί στην πρώτη και δέχεται εντολή να χάσει τη δεύτερη ώστε να αποφύγει η Ελλάδα δύσκολη διαστααύρωση στη β’ φάση. Η μπάλα… όμως συνωμοτεί, χτυπά ταμπλό και μπαίνει για να λήξει το ματς 64-72 (Φασούλας 21-Λεόν 16).
Την ίδια στιγμή η Ισπανία γνωρίζει ήττα σοκ από την Κίνα με 76-78 κι έτσι η Ελλάδα πέφτει σε πολύ βατό όμιλο στους «8» με αντιπάλους τον Καναδά, την Κίνα και την Κροατία! Ενδεικτικά ο άλλος όμιλος των προημιτελικών αποτελείτο από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία (που έφτασαν μαζί έως τον τελικό) συν το Πουέρτο Ρίκο και την Αυστραλία.
Όπως και στην α’ φάση έτσι και στη β’ το ματς κλειδί είναι στην πρεμιέρα. Απέναντι στην διοργανώτρια ομάδα του Καναδά η Ελλάδα δίνει έναν από τους συγκλονιστικότερους αγώνες της ιστορίας της.
Απέναντι στους ΝΒΑερς Ρικ Φοξ και τον ανερχόμενο αστέρα Στιβ Νας, ο Φάνης Χριστοδούλου σημειώνει 26 πόντους, ο Φασούλας έχει 18 πόντους και 8 ριμπάουντ κι η ελληνική ομογένεια στο Χάμιλτον του Τορόντο παραληρεί από υπερηφάνεια! Η Ελλάδα νικά με 74-71 σε ένα ματς θρίλερ και βρίσκεται μια ανάσα από τους τέσσερις του κόσμου!
Δείτε φάσεις από τον ιστορικό αγώνα με τον Καναδά:
Στις 10 Αυγούστου 1994, η Ελλάδα φτάνει ψηλότερα από ποτέ αφού νικά την Κίνα με 77-61 χάρη σε 20 πόντους του Παναγιώτη Φασούλα (7/8 διπ., 6/11 βολές) κι αφού η Κροατία διαλύει τον Καναδά με 92-61 ο τελευταίος αγώνας με τους Κροάτες δεν έχει δα και τεράστιο ενδιαφέρον.
Ο Ντίνο Ράτζα κάνει φοβερό παιχνίδι με 27 πόντους, ο Στόικο Βράνκοβιτς έχει 12 πόντους κι άλλα τόσα ριμπάουντ κι ο Άριαν Κόμαζετς μοιράζει 5 ασίστ για να ηττηθεί η Εθνική μας με 81-55 και μόνο τον Φάνη Χριστοδούλου να ‘χει διψήφιο αριθμό πόντων (12).
Την ίδια στιγμή στον άλλον όμιλο οι Αμερικανοί νικούν τους Ρώσους με 111-94 (Σακίλ Ο’Νιλ 21, Ντουμάρς 20) τερματίζουν πρώτοι στον όμιλο και… μας περιμένουν στον ιστορικό ημιτελικό της 13η Αυγούστου. Η Εθνική μας γράφει ιστορία στον ημιτελικό αφού θα γίνει η πρώτη ομάδα που δεν θα δεχτεί 100άρα από Dream Team καθώς ηττάται με 97-58 (Ρέτζι Μίλερ 14, Μαρκ Πράις 13) .
Μάλιστα έχει τρομάξει τους Αμερικανούς αφού προηγείται 17-14 στην αρχή και χάνει μόνο με δέκα πόντους διαφορά στο ημίχρονο (30-40).
Ο Θύμιος Μπακατσιάς κάνει το παιχνίδι της ζωής του (12π. με 4/6 δίποντα, 4/5 βολές, 3 ασίστ, 3 κλεψίματα και 4 ριμπάουντ σε 21 λεπτά), ο Φασούλας πετυχαίνει τους λιγότερους πόντους του στη διοργάνωση (5 με 2/10 σουτ) και στο τέλος πετάει και τη μπηχτή του για τους αστέρες των Αμερικανών.
«Έλα μωρέ, κάνας δυο από αυτούς μόνο παίρνουν περισσότερα λεφτά από εμάς»!
Στον μικρό τελικό η Ελλάδα έχει λιγοστές ελπίδες απέναντι στην διψασμένη για διακρίσεις Κροατία. Ο Ράτζα βάζει πάλι 22 πόντους, ο Κόμαζετς έχει 21 με 4/6 τρίποντα κι ο Βράνκοβιτς βάζει 11 και μαζεύει 15 ριμπάουντ. Η Ελλάδα αντιστέκεται πολύ περισσότερο από όσο στον αγώνα του ομίλου, χάνει μόνο με 4 πόντους στο ημίχρονο (36-32) αλλά στο τέλος αποδέχεται την ήττα με 78-60 (Φασούλας 12, Χριστοδούλου 12).
Η τέταρτη θέση όμως είναι ένα ακόμη παράσημο για αυτή τη γενιά κι ας θα κάνουμε ακόμη πολλά χρόνια να ξαναδούμε μετάλλιο και να… βαρεθούμε τις τέταρτες θέσεις!
Η σύνθεση της Ελλάδας το 1994
ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ: Μάκης Δενδρινός
Παναγιώτης Γιαννάκης, Κώστας Παταβούκας, Ευθύμης Μπακατσιάς, Νίκος Μπουντούρης, Γιώργος Σιγάλας, Φάνης Χριστοδούλου, Νάσος Γαλακτερός, Γιάννης Μυλωνάς, Παναγιώτης Φασούλας, Ευθύμης Ρεντζιάς, Αργύρης Παπαπέτρου, Χρήστος Τσέκος.
ΕΛΛΑΔΑ 1998-4η Θέση
Πάντα τέταρτη!
Την τέταρτη θέση του 1994, ακολούθησαν άλλες… τρεις για την Εθνική Ελλάδας που τόσο στο Ευρωμπάσκετ του 1995 και του 1997, όσο και το Παγκόσμιο του ’98 στην Αθήνα έφτασε στην τετράδα αλλά νερό δεν ήπιε και μετάλλιο δεν πήρε!
Άλλη μια χαμένη ευκαιρία θεωρήθηκε το Παγκόσμιο του 1998. Το λοκ άουτ των παικτών του ΝΒΑ αιφνιδιαστικά «φτωχαίνει» την διοργάνωση που φιλοξενεί η Αθήνα. Οι Αμερικανοί συγκροτούν μια ομάδα που αποτελείται από παίκτες που αγωνίζονται σε ευρωπαϊκά κλαμπ και για πρώτη φορά από το 1990 κι έπειτα το χρυσό μετάλλιο είναι διαπραγματεύσιμο ελλείψει Dream Team!
H Eθνική μας με τον Παναγιώτη Γιαννάκη σε ρόλο προπονητή έχει αρχίσει να «παντρεύει» τη χρυσή γενιά των Εφήβων του ’95 με τη φουρνιά των Αλβέρτη, Σιγάλα, Οικονόμου.
Το 1998 είναι η τελευταία παράσταση με την Εθνική για τον Παναγιώτη Φασούλα που έχει φτάσει πια τα 35 κι είναι ο τελευταίος εκπρόσωπος της πρωταθλήτριας Ευρώπης του 1987, αφού ο Φάνης Χριστοδούλου έχει παίξει τελευταία φορά το 1997 στο Ευρωμπάσκετ και ο Γιαννάκης στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα το 1996.
Η Εθνική μας έχει φιλοδοξίες και αρχίζει με τρεις σερί νίκες στην α’ φάση στο ΣΕΦ. Νικά 78-72 τον Καναδά (Αλβέρτης 21, Οικονόμου 20-Βίκερι 23 με 6/7 τριπ.) , 64-56 την Ιταλία (Αλβέρτης 18, Παπανικολάου 14-Φούτσκα 19) και 68-57 την Σενεγάλη σε ένα ματς όπου το κλειστό του Φαλήρου σείεται όταν ο Νίκος Γκάλης κάνει την επανεμφάνισή του σε αγώνα της Εθνικής, αυτή τη φορά ως θεατής, προσκεκλημένος της ΕΟΚ.
Στη β’ φάση η Ελλάδα αρχίζει με νίκη επί του Πουέρτο Ρίκο 71-64 (Οικονόμου 19-Κασιάνο 19) αλλά κάνει δύο άσχημες εμφανίσεις και χάνει 48-60 από τη Ρωσία (Αλβέρτης 12-Μπάμπκοφ 18) και από τη Γιουγκοσλαβία 56-70 (Αλβέρτης 23-Μποντιρόγκα 19).
Στον νοκ άουτ προημιτελικό η Ελλάδα νικά στο ΟΑΚΑ την Ισπανία με 69-62 (Οικονόμου 21-Νάτσο Ροντρίγκεζ 12) και προκρίνεται στα ημιτελικά για τρίτο σερί Μουντομπάσκετ!
Εκεί όμως συναντά έναν από τους κακούς μας δαίμονες τη δεκαετία του ’90, τη Γιουγκοσλαβία που μας είχε αποκλείσει και στους ημιτελικούς των Ευρωμπάσκετ 1995 και 1997.
Οι «Πλάβι» μάς νικούν στην παράταση με 78-73 (Μποντιρόγκα 31, Ρέμπρατσα 20-Οικονόμου 25, Κορωνιός 19) και παρά τις φωνές μας για τη διαιτησία πάνε «τρένο» για την επιστροφή τους στον Παγκόσμιο θρόνο.
Δείτε στιγμιότυπα από τον ημιτελικό του 1998
Λίγο πριν ξαναπατήσουν στην κορυφή νικώντας στον τελικό τη Ρωσία με 64-62 η Ελλάδα παίζει με τις ΗΠΑ στον μικρό τελικό. Οι Αμερικανοί κάνουν έναν μαγικό πρώτο ημίχρονο (48-27!) και τελικώς μας αφήνουν τέταρτους με 84-61 (Σάσερ 23-Παπανικολάου 18). Το χειροκρότημα του κοινού στη λήξη του αγώνα εκπλήσσει ευχάριστα τους Έλληνες διεθνείς που παραδέχτηκαν ότι φοβήθηκαν την έντονη αποδοκιμασία αφού πολλοί θεωρούσαν δεδομένο το χάλκινο μετάλλιο με τόσο αδύναμες τις ΗΠΑ.
Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ, Β’ ΜΕΡΟΣ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μνήμες γηπέδων: Το “ταξίδι” της ΕΡΤ στα Mundobasket 1986-1998 (vids)
